BLOGS

Met onze blogs geven we je een kijkje in psychologie in de praktijk, met praktische tips en uitleg.

RIJBEWIJS

Weinig mensen weten hoe zo’n traject van mentaal vastlopen en weer erbovenop komen - van begin tot einde - eruit ziet. Dat er zoveel meer bij komt kijken dan alleen het verlichten van het directe geestelijk lijden. Veel mensen die zelf zijn vastgelopen weten dat niet totdat ze het ervaren, laat staan de mensen om hen heen.

Nadat je uit het dal geklommen bent, zijn je mentale klachten een stuk minder aanwezig of misschien zelfs wel weg. De behandeling van een psycholoog of andere professionele zorg is mogelijk afgerond. Toch is het dan nog geen gelopen race. Het is wijs om aan jezelf te blijven werken: aan je herstel en aan het voorkomen van nieuwe klachten.

Vergelijk het met het behalen van je rijbewijs. Wanneer je het papiertje binnen hebt, krijg je in de praktijk het autorijden pas echt onder de knie. Zo is het ook met psychotherapie. Je hebt geleerd en geoefend met wat belangrijk is om te doen voor je mentale welzijn: voldoende rust, ontspanning en beweging, een goede uitlaatklep, structuur, mildheid en wat verder voor jou werkt om in balans te blijven. Dit alles maak jij je nu eigen, en je maakt het onderdeel van je dagelijkse leven.

SOLLICITEREN

Het vinden van een psycholoog of andere hulpverlener die bij jou past, is goed te vergelijken met solliciteren.

Gebruik de intake of het eerste gesprek met je hulpverlener of behandelaar om te kijken of jullie voldoende basis hebben om samen een werkrelatie aan te gaan en een behandeling in te gaan. Zie het als een sollicitatie waarbij jullie kennismaken, elkaar bevragen en beoordelen of je met elkaar wilt samenwerken. Daarvoor is het nodig dat je vertrouwen hebt: in het vakmanschap van de professional én in de vraag of het kan werken tussen jullie. Je mag best kritisch en selectief zijn.

Ruby kreeg in haar traject een psycholoog toegewezen, die betrokken was geweest bij haar intake. Samenwerken, een werkrelatie aangaan, met deze behandelaar zag ze niet zitten, juist op basis van die intake. Het gesprek met haar verliep zo stroef. Het was alsof zij elkaars taal niet spraken. Ze gaf dat aan en kreeg een andere behandelaar.

Het is een kwestie van zelf ervaren en zo nodig verder kijken. Een zekere twijfel over iemand is wellicht een signaal om verder te kijken. Laat je daardoor niet direct uit het veld slaan. Zoek verder naar de hulp en de hulpverlener die wel bij jou passen.

PRAAT EROVER

Wat kun je zelf doen als je in de gaten hebt dat je mentaal bergaf gaat? Een goede allereerste stap is om erover te praten. Het kan al helpen om aan een ander te vertellen dat je het moeilijk hebt. Je partner, een goede vriend, buur of collega. Praat erover met mensen die je vertrouwt. Zo'n gesprek kan opluchting en ruimte geven. Ook kun je om tips vragen over wat een goede volgende stap kan zijn. Vanaf dat moment sta je niet meer alleen.

Om de een of andere reden rust er een taboe op het praten over psychische problemen. Of in ieder geval zijn velen van ons het niet gewend om open te praten over problemen in de bovenkamer. Zeker als je niet zo'n prater bent, kun je flink opzien tegen zo'n gesprek. Doe het toch en kijk eens wat er gebeurt! Dikke kans dat mensen naar je luisteren en begrip tonen.

Luistertip Lucky Fonz III Praat erover

GOEDE GEWOONTES

Goede voornemens zijn leuk, maar beter zijn goede gewoontes.

Voor je welzijn, inclusief je mentale gezondheid, is het belangrijk om de juiste dingen te blijven doen. Meer tijd voor jezelf nemen, vaker ‘nee’ durven zeggen, voldoende bewegen, minder ‘moeten’, meer afspreken met vrienden. Dat is wat je wilt bereiken. Maar hoe krijg je dat echt voor elkaar? En hoe blijf je goed bezig?

Wat helpt is om vaste gewoontes en routines te ontwikkelen voor de dingen die goed voor je zijn. Ze geven je houvast en maken je beter bestand tegen de verleiding, afleiding en verslapping die op de loer liggen. Vaste gewoontes maken dat je minder hoeft na te denken en te puzzelen over wat je wanneer doet. Ze maken je mentaal weerbaar en helpen je focussen op de belangrijke taken, ongeacht de obstakels die op je af komen.

Het kost energie om oude denk- en gedragspatronen te doorbreken en nieuwe gewoonten te laten inslijten. Echte gedragsverandering heeft tijd nodig. Wees niet te streng voor jezelf. Niet alles lukt direct, maar ook daarvan leer je. Wees mild en blijf positief!

SNOEPGOED

Eén van de betekenissen van BREINDROP is: ‘Een lekkernij voor de hersenen, in te nemen via één of meer zintuigen door zien, horen, voelen, ruiken en/of proeven’. Snoepgoed voor tussen je oren dus.

Van dit soort BREINDROP kun je nauwelijks genoeg krijgen. Het doet je brein goed. Zorg er daarom voor dat je je dagelijkse portie BREINDROP binnenkrijgt. Of je nu alleen bent of in goed gezelschap, thuis of buiten de deur.

Let daarbij op de juiste samenstelling van je BREINDROP. Het beste is een uitgebalanceerde mix van rust, beweging en ontspanning, van zingeving en afleiding, voor lichaam en geest.

Probeer af en toe nieuwe soorten BREINDROP. Dat vinden je hersenen extra lekker.

UITLAATKLEP

Een uitlaatklep is iets dat je fysiek en mentaal kunt doen om los te komen van je verplichtingen, zoals werk, en van de zaken die in je hoofd veel ruimte in beslag nemen. Denk bijvoorbeeld aan tijd doorbrengen met vrienden, aan muziek maken, sporten of bezig zijn met een hobby of andere interesse. Houthakken is net zo goed als hardlopen, als dat is waarvan je houdt. Een goede uitlaatklep is er eentje die voor jou persoonlijk het beste werkt, waar je stress van kwijtraakt en waar je plezier en nieuwe energie uit haalt. Een energiebron dus.

Voor iedereen is het goed om zo’n uitlaatklep te hebben en te gebruiken. Dat geldt helemaal voor wie mentaal is vastgelopen. Onderdeel van het herstelwerk is dan ook het inbouwen van een goede uitlaatklep. En dat kan flink zoeken zijn. Zeker als je diep zit, kan het moeilijk zijn om te bedenken wat je kunt doen. Op zulke momenten heb je misschien vooral nergens zin in. Of je durft niets te ondernemen. Favoriete activiteiten of bezigheden van toen passen nu niet meer bij je. Dat komt bijvoorbeeld omdat je veel minder energie hebt, minder belastbaar bent of gevoeliger voor prikkels.

Je huiswerk is dan om te ontdekken wat nu voor jou werkt als uitlaatklep. Wat doe jij om uit je hoofd te komen en om stress kwijt te raken? Waar haal jij plezier en nieuwe energie uit?

Lees hier het blog van Jos over haar creatieve uitlaatklep.

VISUALISEREN

Herken je dat? Je onthoudt en begrijpt iets veel beter als je het voor je kunt zien. Plannen, ideeën en andere informatie maak je visueel door ze op te schrijven of uit te tekenen. Door iets te visualiseren maak je ruimte in je hoofd vrij. Vervolgens kun je ergens rustig over doordenken of juist makkelijker tijdelijk iets parkeren of helemaal loslaten.

Een toepassing van visualiseren is het van je afschrijven van de dingen die in je hoofd rondspoken. Als je merkt dat je hoofd vol is, kan dit schrijven verlichtend werken. Wat je schrijft hoeft helemaal geen samenhangend verhaal te zijn. Zie het puur als afvalverwerking. Gooi wat je geschreven hebt na afloop gewoon weg.

Hoe werkt visualisatie? Je werkgeheugen houdt de informatie waar je op dit moment mee bezig bent vast. En dat werkgeheugen heeft maar een beperkte opslagruimte – vol is vol. Hoe voller je werkgeheugen is, des te minder flexibel worden je denkvermogen en informatieverwerking. En dat heeft weer een negatieve invloed op je concentratie en je geheugen. Een vol werkgeheugen kan leiden tot breindrop.

Visualiseren van informatie maakt je werkgeheugen leeg. Je hoeft de informatie niet meer vast te houden in je hoofd. Het is dus handig en verstandig om te doen. De vrijgemaakte ruimte in je werkgeheugen kun je gebruiken voor de zaken, waarvoor je het echt nodig hebt.

LEESBRIL

Wanneer je het boek BREINDROP leest, kan jouw beleving sterk verschillen met die van andere lezers. Sommige passages kan de een als zwaar of heftig ervaren, terwijl een ander dit niet zo beleeft en lichtvoetig door het boek heen gaat.

Het verschil lijkt hem te zitten in de ‘bril’ waarmee je het boek leest. Deze figuurlijke leesbril werkt als een filter, waardoor je de tekst tot je krijgt. Deze filter is beïnvloed door jouw ervaringen in je eigen leven en ‘kleurt’ wat je leest in het boek. Heb je zelf heftige tijden meegemaakt? Dan kan het zijn dat je de inhoud van het boek donkerder op jou overkomt dan op iemand zonder zulke eigen ervaring.

Daarnaast kun je herkenning ervaren. Aan de ene kant kan dit fijn zijn en erkenning geven aan jouw eigen ervaringen. Aan de andere kant kunnen de onderwerpen en voorbeelden je terugbrengen naar momenten en tijden, waarin je het zelf zwaar had. Dit kan best heftig voelen en een goed moment zijn om het boek even opzij te leggen. Pak dan tijd voor jezelf, zoek wat afleiding en maak gebruik van een uitlaatklep om los te komen van het boek.